Mukabele Nedir? Mukabele geleneği nereden geliyor?

Mukabele demek sözlükte karşılık, cevap anlamlarına gelmektedir. Kur’an literatüründe ise mukabele etmek: Cebrâil (as)’ın her sene Ramazan ayında Peygamber Efendimiz(sav)’e gelerek Kur’an-ı Kerim’i karşılıklı müzakere etmelerini, birbirlerine okumalarını ifade eder. Ramazân-ı Şerîf’in en önemli vasfı Kur’ân-ı Kerîm mevsimi olmasıdır. Rasûlullah Efendimiz(sav) her sene Ramazan ayında Cebrâil’le(as) birlikte o zamana kadar nâzil olan Kur’ân’ı mukâbele usûlüyle karşılıklı okurlardı. Mübarek ömrünün son ayında ise iki kere tekrarladılar. Hattâ Zeyd bin Sâbit gibi sahâbîler de bu son aya, bu mukâbeleye iştirâk ettiler. Bugünkü mukâbele geleneği de işte bu esâsa dayanmaktadır.

Ayrıca Kur’an okumanın önemi hakkında İbni Mes’ûd radıyallahu anh‘den rivayet edildiğine göre, Resûlullah Efendimiz(sav) şöyle buyurmuştur:

“Kim Kur’ân-ı Kerîm’den bir harf okursa, onun için bir iyilik sevabı vardır. Her bir iyiliğin karşılığı da on sevaptır. Ben, elif lâm mîm bir harftir demiyorum; bilâkis elif bir harftir, lâm bir harftir, mîm de bir harftir.” (Tirmizî, Fezâilü’l-Kur’ân 16)

İşte bu sebeple İslâm âlemi mukabeleye ayrı bir önem vermektedir. Her yıl ramazan ayında camilerimizde düzenlenen mukâbele programlarına katılan müslümanlar Kur’an-ı Kerîm’in nâzil olduğu bu mübârek ayı en güzel şekliyle değerlendirmeye çalışmaktadır.

Somuncu Baba Külliyesi’nde Mukabele Geleneği

Anadolu’da inanç turizminin önemli merkezlerinden Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi‘nde de her yıl düzenli olarak mukâbele programları düzenlenmektedir. Sabah namazı öncesi ve öğle namazı sonrası olmak üzere günde iki defa düzenlenen mukâbele programlarına hem gençler hem de yaşlılar büyük ilgi göstermektedir.

Ülkemizde mukabele geleneğinin asırlardır yaşatıldığı yerlerin başında gelen, Şeyh Hamidi Veli Somuncu Baba Hazretleri‘nin Türbesinin yer aldığı 14. yüzyıl eseri Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Külliyesi ve Camii, gençleri ve yetişkinleri aynı rahle etrafında birleştiriyor. İlçedeki çocuk ve gençlerin de büyük ilgi gösterdiği programlar, sabah namazı öncesi ve öğle namazından sonra gerçekleştiriliyor. Hulusi Efendi Yatılı Kur´an Kursu´nda eğitim gören 40 hafızın tilaveti, tarihi caminin kubbesinden hoş bir seda olarak yükseliyor.

Cami imam hatiplerinden Mustafa Baş, konu hakkında yaptığı açıklamada, Peygamber Efendimiz (s.a.v.)´den beri sürdürülen mukâbele geleneğinin, gençler sayesinde kıyamete kadar devam edeceğine inandıklarını söyledi. Genç hafızların camilerde bulunmasının büyük bir nimet olduğunu belirten Baş:

“Ramazan demek Kur´an demek, cami demek, cemaatle beraber mukabele demektir. Biz de tarihi Somuncu Baba Külliyesi´nde 40 civarında hafız, mahalle sakinleri ve gençlerin katımıyla Peygamber Efendimiz (s.a.v.) ile Cebrail Aleyhisselam arasındaki bu sünneti Somuncu Baba´nın manevi atmosferinde yaşamaya çalışıyoruz. Bizden öncekilerden bu sünneti devraldık, biz de bizden sonraki nesle aktarmak için gayret ediyoruz.” diye konuştu.

Gençlerden Mukabele’ye büyük ilgi

Somuncu Baba Camii imam-hatiplerinden Mustafa Baş,  mukâbele programlarına gençlerin büyük ilgi gösterdiğini belirterek şu ifadeleri kullandı:

“Gençlerimiz ramazan dolayısıyla camiye gelerek büyük bir muhabbetle mukabeleye katılıyor, mukabele okumak ile vaktini değerlendiriyor. Dolayısıyla camimizde genç ve öğrenci cemaatimiz fazlalıkta, bundan büyük mutluluk duyuyoruz. Peygamber Efendimiz (s.a.v.)´in mukabele sünneti, gençlerimiz vesilesiyle kıyamete dek devam edecek, biz buna inanıyoruz.”

Özellikle gençlerimizin bu geleneğe sahip çıkması ve Ramazan ayının manevi atmosferine bu yaşlarda ilgi göstermeleri cami cemaati tarafından da büyük beğeni kazanıyor.