Darende Somuncu Baba Müzesi
Darende’de her yıl binlerce misafir tarafından ziyaret edilen Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi bünyesinde, 2005 yılında hizmete açılan Somuncu Baba Müzesi ülkemiz genelinde en fazla ziyaret edilen müzelerden biri olarak dikkat çekiyor. 7000 yıllık tarihi bulunan Darende‘nin geçmişine ışık tutan müze ilk açıldığı günden beri misafirlerine ücretsiz hizmet veriyor.
Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi
Eskiden beri Somuncu Baba Hazretleri nerede bulunduysa orası manevi bir çekim merkezi haline gelmiştir. Günümüzde Kayseri, Bursa ve Aksaray’da izleri hala devam eden Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri Darende’de yüzyıllardır halkımız tarafından benimsenmiş ve örnek alınmış bir şahsiyettir. (Daha detaylı bilgi için Somuncu Baba Kimdir? yazımızı okuyabilirsiniz)
Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin 1412 yılında vefatının ardından türbeye çevrilen bu mekan yıllar içerisinde cami olarak da kullanılmaya başlanmıştır. Artan ziyaretçi ilgisine karşı Cami’de çeşitli zamanlarda restorasyon ve genişletme çalışmaları yapılmıştır. (Geniş bilgi için bakınız: Tarihçe) Özellikle 1990-2000 yılları arasında aslına uygun şekilde yapılan çalışmalar manevi açıdan olduğu kadar gelenleri mimari açıdan da etkilemektedir. Bu sebeple Türbe Bölümüne, Ek Cami ve Yeni Cami bölümleri ilave edilerek bugünkü şekli verilmiş bünyesinde bulunan ziyaret ve sosyal alanları ile Osmanlı Külliye Mimarisi’nin eşsiz bir örneği ortaya koyulmuştur.
Restorasyon ve İmar Çalışmaları
Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba’nın ahfâdından, 20.yüzyılın tanınmış simalarından mutasavvıf ve Divan şâiri Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi, 1945-1987 yılları arasında burada imam-hatiplik görevinde bulunmuştur. Görevde bulunduğu süre içerisinde Cami’nin imarı ve ihyâsı için büyük çabalar göstermiş zor ve sıkıntılı zamanlarda caminin restorasyonu için çeşitli derneklere başkanlık etmiştir. O dönemde yapılan çalışma raporlarında burasının külliye ve tasavvuf kültürünün yaşatılacağı bir mekan olacağı ileride yapılacak çalışmalara öneriler bölümünde yer verilmiştir. Osman Hulûsi Efendi‘nin 1990 yılında vefâtının ardından Hulusi Efendi Vakfı Mütevelli Heyet Başkanı Hamid Hamidettin Ateş Efendi bu manevi görevi üstlenerek hem vakıf faaliyetlerinin genişletilmesi hem de Somuncu Baba Camii‘nin restorasyon faaliyetlerinin yerine getirilmesi yönünde büyük gayretler göstermiştir.
Somuncu Baba Müzesi Kuruluşu
1990-2000 yılları arasında yapılan restorasyon çalışmaları kapsamında Türbe ve Hazîre kısımları aslına uygun şekilde yeniden restore edilmiştir. Balıklı havuz ve üst avlu bölümlerinin çevre düzenlemeleri ile Cami’nin alt bölümüne bir kütüphane bir de müze inşâ edilmiştir. 25 Haziran 2005 tarihinde açılışı yapılan “Somuncu Baba Tanıtım Merkezi Müzesi” ve “Şeyh Hamid-i Veli Kütüphanesi” Külliye’ye gelen ziyaretçilerin tarih içerisinde bir yolculuk yapmalarına imkan sağlamıştır.
Müze İçerisindeki Saklı Tarih
Somuncu Baba Müzesi’nde; tarihten günümüze gelen eşyalar ile Darende’nin tarihinde bir gezintiye çıkabilirsiniz. Geçmişte kullanılan ve zaman içerisinde müzeye bağışlanan bu eşyalar, geçmiş kültürümüzün unutulmamasını ve gelecek nesillere aktarılmasını sağlamaktadır. Ayrıca geçmiş yıllardan kalan fotoğraflar ile Darende’de yaşamış hemşehrilerimizi ve o dönemin kültürünü gözlemleyebilirsiniz. Müze içerisinde ayrıca Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi‘ni ziyarete gelen önemli misafirlerin fotoğraflarını da bulabilirsiniz. Başta Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan Beyefendi olmak üzere önemli bürokratlar ve sanatçılar zaman içerisinde müzemizi de ziyaret etmiş ve ziyaretçi defterine yıllar sonra unutulmayacak hatıralarını kaleme almışlardır.
Müze içerisinde bizlerin geçmişimiz hakkında daha fazla bilgi sahibi olabileceğimiz tarihi eşyalar da bulunmaktadır. Geçmiş yıllarda kullanılan kağıt ve madeni paralar, ahşap malzemeler ve mutfak malzemeleri ile geçmişi yad ederken, haberleşme araçları ve savaş malzemeleri teknolojinin ne kadar geliştiğini bizlere göstermektedir. Bu haliyle Müze, ziyaretçilere geçmişten günümüze nostaljik zamanlar yaşatmaktadır.
Müze içerisinde yer alan ve farklı ülkelerden gelen emanetler ise sizlere duygu dolu anlar yaşatabilir. Ebva Vadisinde Hz. Amine Annemizin mezarından getirilen gül kokulu toprak ile Külliye’ye hediye edilen İmam-Rabbani Hazretleri’nin türbe örtüsü bu emanetlerden sadece ikisidir.
En fazla ziyaret edilen 4.Özel Müze
Türkiye’de özel müzeler yılda ortalama 7 milyon kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Somuncu Baba Darende Tanıtım Merkezi Müzesi Kültür Bakanlığının 2012 yılı verilerine göre 485 bin ziyaretçi ile İstanbul’daki bir çok özel müzeyi geride bırakarak, Türkiye genelinde “En çok ziyaret edilen 4. özel müze” unvanını almıştır. Ülke genelinde, 39 ildeki 173 özel müzenin içerisinde 4. Olan Somuncu Baba Müzesi, sizleri de içerisindeki saklı tarihi keşfetmeye bekliyor.
Yıllardır Somuncu Baba Tanıtım Merkezi Müzesi olarak hizmet veren müzenin ismi 2017 yılında yapılan başvuru ile yenilenerek “Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Müzesi” ismini almıştır. Tarihi ve kültürel eşyalarımızın sergilendiği müze aynı zamanda ülkemizin önemli tasavvuf merkezlerinin biri olması sebebiyle tasavvufi değerlere de kavuşmuş durumdadır.
3d Sanal Tur ile Somuncu Baba Müzesi
Somuncu Baba Müzesi‘ni 3d Sanal Tur sayfamız üzerinden inceleyebilir, Somuncu Baba Külliyesi civarında sanal bir gezinti yapabilirsiniz. Sanal Tur Sayfamıza buradan ulaşabilirsiniz.