Uluslararası Cami Sempozyumu

İnönü Üniversitesi ve Diyanet İşleri Başkanlığı işbirliği ile düzenlenen Uluslararası Cami Sempozyumu ‘nda  Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi hakkında tebliğ sunuldu. Turgut Özal Kongre ve Kültür Merkezi´nde gerçekleşen programa; Malatya Valisi Ali Kaban, Diyanet İşleri Başkanlığı Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Huriye Martı, İnönü Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ahmet Kızılay, Malatya İl Müftüsü Ümit Çimen, Batı Trakya Gümilcine Müftüsü İbrahim Şerif, Bulgaristan Cumhuriyeti Müslümanları Baş Müftüsü Dr. Mustafa Hacı, Filistin ve Kudüs Baş Müftüsü ve Yüksek Fetva Meclisi Başkanı İbrahim K.M Avadallah, Karadağ İslam Meşihatı Başkanı Rıfat Fejziç, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Abdülkadir Baharçiçek, Rektör Danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Cemal Koyunoğlu, İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fikret Karaman ve çok sayıda akademisyen katıldı.

Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Külliyesi

Uluslararası Cami Sempozyumu protokol konuşmalarının ardından akademisyenlerin sunumları ile devam etti. Yerli ve yabancı birçok konuğun katıldığı sempozyumda; Karadağ İslam Meşihatı Başkanı Rifat Fejziç, Filistin ve Kudüs Başmüftüsü ve Yüksek Fetva Meclis Başkan Vekili İbrahim Avadallah, Bulgaristan Müslümanları Başmüftüsü Dr. Mustafa Hacı ile Batı Trakya Gümülcine Müftüsü İbrahim Şerif “Dinlerde Mukaddes Mekan Kültürü” konusu üzerine birer sunum yaparak, Türkiye´nin camiler konusunda kendilerine vermiş olduğu desteğin önemine dair birer konuşma yaptılar.

Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof.Dr.Temel Yeşilyurt’un başkanlığında yapılan oturumda, Yeşilyurt şu tespitlerde bulundu:

“Malatya’da düzenlenen Uluslararası bir sempozyumda Malatya’nın önemli değerlerinden olan Darende Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Külliyesi‘nin tebliğ olarak sunulması bence çok anlamlıdır. Daha dün Kayseri’den gelirken Külliye’ye uğrayıp ikindi namazını orada kılmıştık. Külliye’ye her uğradığımızda güzel hizmetlerin yapıldığını müşahide ediyoruz. Türbe bölümü ve yeni camii ile birlikte özellikle abdesthane ve lavaboların temizlik, sanat ve estetik bakımından çok müstesna bir özellik taşıdığını burada ifade etmekte fayda var.”

Sempozyumda, Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Camii İmam Hatiplerinden Musa Tektaş ve Uzman Tarihçi Resul Kesenceli, “Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Külliyesi ve Külliyedeki Kitabelerin Kültürel Değerleri” konulu birer sunum yaptı.

İslâm mimarisinin en güzel örneklerinden

Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi‘nin İslâm mimarisinin günümüzdeki en güzel örneklerinden biri olduğuna dikkat çeken Tektaş ve Kesenceli sunumlarında Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin hayatından ve Külliyenin tarihi seyrinden örnekler verdiler.

“Somuncu Baba Hazretleri¸ bulunduğu makam ve görev sebebiyle değişik coğrafyalarda bulunmuştur. Oğullarından Baba Yusuf Hakiki´yi Aksaray´da bırakıp diğer oğlu Halil Taybi Hazretleri´yle birlikte Darende´ye yerleşmiştir. Bu müstesna yerde ve yüksek kayalıklardaki çilehanesinde yaşamıştır. Hâlen Darende´nin Zaviye Mahallesi´nde (Hıdırlık Mevkii) kendi isimleriyle anılan Şeyh Hamid-i Velî Camii´nde muntazam bir türbe içinde oğlu Halil Taybi (ks) ile medfun bulunmaktadır. 

Bu cami ve türbe tüm insanların ziyaretine açıktır. Yüzyıllardır Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin evlatları tarafından korunan ve yaşatılan bu manevi yapı 1945 yılından itibaren Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi’nin hususi gayretleri ile günümüze kadar canlı bir şekilde devam ettirilmiştir. Caminin mükemmel bir şekilde restorasyonunu ve çevre düzenlemesini kendisinin 13. kuşaktan torunu Hamid Hamidettin Ateş Efendi yaptırmıştır.

“Özellikle İslâm mimarisinin çok değişik özeliklerinden ilham alınarak yapılan ve o güzellikleri yansıtan Somuncu Baba Külliyesi,  Anadolu´da külliye kavramının kemâlini bulduğu bir merkezdir. Külliyenin bütün unsurlarındaki insicâmın, âhengin, tenâsübün, yapısal dayanışmanın en güzel örnekleri burada verilmiştir.

İmanın, ince ve zarif bir ruhun hayatın her sahasına hâkim olduğu bu toplumda her türlü ihtiyaca cevap verebilecek şekilde tasarlanan ve uygulanan külliye mermeriyle, taşıyla, ahşabıyla birlikte tarihin şahidi, mimari geleneğimizin modern tarzla mezcedilmiş müstesna bir örneğidir. 

Medeniyetimizin en önemli unsurlarından biri de cami, hazire ve yapı kitabelerinin değişik örneklerini Darende Şeyh Hamid-i Veli/Somuncu Baba Külliyesinde görmek mümkündür. Kitabelerdeki ifadeler bize kadim medeniyetimizin kaynağı olan Kur´an ve sünnetten beslenen bir edebi sahanın ürünleri olarak, kendi geçmişimizle temasımızı sağlamakta, hakikatleri hatırlatmaktadır. Ayrı bir kültürel değere haiz olan kitabelerin değişik örnekleri bu tebliğde sunulmuştur.”